A20210 Onderzoek buitenschoolse kinderopvang terug naar de scholen en optimalisatie van de werking

Status

Stand van zaken (indicator)

Stand van zaken (toelichting)

Het nieuwe decreet rond de organisatie van buitenschoolse opvang en de afstemming tussen buitenschoolse activiteiten (BOA) werd bekrachtigd op 3 mei 2019 en ging in voege op 1 januari 2021. De uitvoeringsbesluiten bleven lange tijd uit, waardoor deze actie noodgedwongen uitgesteld werd. Pas op 24 september 2021 werd het besluit van de Vlaamse Regering tot regeling van de bestaande subsidies buitenschoolse opvang en de bijbehorende voorwaarden gedurende een overgangsperiode gepubliceerd. 

Sinds 1 januari 2022 heeft het lokaal bestuur een kwaliteitslabel voor kleuteropvang ontvangen voor de locaties Ravottersbos, Wellenestje, Toverboom en Kikkerland. Tot eind 2025 behoudt het lokaal bestuur de huidige subsidies. Vanaf 2026 zou ons lokaal bestuur een BOA-subsidie ontvangen, waarvan:

• Min. 75% besteed moet worden aan buitenschoolse opvang van kinderen uit het kleuter- en lager onderwijs
• Min. 50% naar kleuteropvang met kwaliteitslabel
• Max. 25% naar bredere doelstelling van het decreet (bv. samenwerking, extra aanbod)

Gezien op Vlaams niveau de (her)verdeling van de financiële middelen inzake BOA begin 2024 nog onduidelijk bleef, bemoeilijkte dit de uitwerking van een toekomstplan voor onze buitenschoolse kinderopvang. Het Huis van het Kind volgde intussen wel het traject van de BAR's (Beleid, Actualiteit en Praktijk) van VVSG om verder inspiratie op te doen voor een plan van aanpak voor onze lokale situatie. Op basis van de toelichting van VVSG over het BOA-decreet, de implicaties ervan en het proces van retroplanning aan de stuurgroep BOA, het managementteam en een delegatie van het schepencollege in december 2023, werd alvast een projectfiche met concreet stappenplan opgemaakt. Deze werd gevalideerd door het schepencollege op 16 januari 2024.

Eind januari 2024 organiseerde het Huis van het Kind een netwerkmoment met andere lokale besturen, die net als ons veel financiële middelen zouden verliezen vanaf 2026. Ervaringen werden uitgewisseld en een brief naar de ministers van Kinderopvang, Onderwijs en Jeugd werd opgemaakt en verstuurd, met als doel een duidelijk signaal te geven naar de Vlaamse overheid. Eind juni 2024 ontvingen we alvast antwoord van het kabinet van de minister van Kinderopvang dat onze oproep werd gehoord en er een financieel groeipad mogelijk zou zijn maar afhankelijk is van de prioriteiten die binnen het nieuw regeerakkoord zullen gelegd worden.

In het Vlaamse Regeerakkoord staat vermeld dat er 80 miljoen euro extra zal geïnvesteerd worden in BOA, maar tot op heden is er geen duidelijkheid over de verdeling van de middelen. Dit blijft de verdere uitrol van het BOA-decreet bemoeilijken, ondanks de deadline die nadert van 1 januari 2026. 

In 2024 kwam de stuurgroep BOA tweemaal samen. In maart 2024 werd verder ingezoomd op de input van andere verliezende lokale besturen en werd een analyse van de voor- en naschoolse opvang van andere lokale besturen gepresenteerd. Een eerste opstap richting een lokaal samenwerkingsverband werd gemaakt. De daarop volgende maanden werd ingezet op een uitbreide omgevingsanalyse: zowel ouders, kleuters als lagere schoolkinderen en verenigingen werden bevraagd in kader van hun noden met betrekking tot het opvang- en activiteitenaanbod in onze gemeente. Deze resultaten werden geanalyseerd en gepresenteerd op de stuurgroepvergadering in september 2024. In november en december werden twee thematafels 'vermindering van BOA-middelen' van VVSG gevolgd en startte een nieuwe werkgroep 'financiële analyse BOA' op.

Wat het onderzoek terug naar de scholen betreft, werd tijdens de eerste golf van de coronacrisis de buitenschoolse kinderopvang al fysiek in twee scholen georganiseerd in plaats van in de gemeentelijke opvanglocaties. Sinds schooljaar 2020-2021 organiseert de buitenschoolse kinderopvang ook de volledige opvang in lokalen van de Vrije Basisschool 't Landuiterke. Bovendien werd in de periode eind schooljaar 2021 - 2022 en schooljaar 2022 - 2023 een proefproject in Vrije Basisschool 't Landuiterke opgestart. Dit project werd noodgedwongen vroegtijdig stopgezet omwille van het gebrek aan geïnteresseerde organisatoren of vrijwilligers om workshops aan te bieden in de school. Al deze ervaringen worden meegenomen naar het toekomstig beleid.

In het voorjaar 2024 werd het Huis van het Kind in kennis gesteld van de gewijzigde schooluren van de Katholieke Centrumschool Denderleeuw (KCD). Dit greep de dienst aan als opportuniteit om de verhuis van Ravottersbos naar de school te versnellen, mits aan alle voorwaarden van de regelgeving wordt voldaan zodat we onze huidige subsidies van Agentschap Opgroeien niet verliezen. In de zomer werden alle nodige voorbereidingen getroffen om de verhuis te realiseren. Sinds september 2024 nam het Ravottersbos zijn intrek in het KCD. Het basisprincipe van gedeeld ruimtegebruik werd hierbij optimaal benut.

Tijd (indicator)

Tijd

Omwille van de lang uitgebleven uitvoeringsbesluiten en het uitblijven van een politiek akkoord over de financiële middelen vanaf 2026 is deze actie vertraagd.  Ook nu bekend is dat er 80 miljoen extra zal geïnvesteerd worden in BOA blijft het onduidelijk hoe de middelen zullen verdeeld worden onder de lokale besturen. Dit bemoeilijkt de uitrol van het BOA-decreet.

Tijdens de overgangsperiode werd wel een proefproject gelanceerd eind schooljaar 2021 - 2022 en schooljaar 2022 - 2023. In september 2024 nam het Ravottersbos zijn in trek in de Katholieke Centrumschool.

Geld (indicator)

Geld

Financiële implicaties zijn nog steeds onduidelijk.