A10102 Versterken van de biodiversiteit en de klimaatadaptieve werking van ecosystemen op het privaat domein

De natuur in het algemeen en de ecosystemen met een rijke biodiversiteit in het bijzonder zijn kwetsbaar voor de effecten van de klimaatverandering. Ecosystemen vormen een sleutel in het bestrijden van klimaatverandering. Zo dragen ze bij tot stabiele grondwaterniveaus, nemen planten koolstof op uit het milieu en zorgt groen voor positieve microklimaateffecten zoals verkoeling op warme zomerdagen.

Ecologisch groenbeheer op openbaar domein is niet voldoende. De biodiversiteit moet ook op percelen van inwoners worden gestimuleerd. We doen dit door het uitgebreid informeren en sensibiliseren van onze inwoners. Hierbij verwijzen we naar voorbeeldprojecten op openbaar domein.

Status

Stand van zaken (toelichting)

Visie verharding op private percelen en voortuinen

Een onthardingscampagne voortuinen werd gelanceerd  in 2021 en werd sindsdien regelmatig herhaald via o.m. facebook en de gemeentelijke website.

Bij het afleveren van omgevingsvergunningen wordt speciale aandacht besteed aan zo min mogelijk verharding van de voortuin. Bovendien werd het ontharden van onvergund verharde voortuinen als handhavingsprioriteit aangenomen in het handhavingsplan dat in december 2021 door de gemeenteraad werd goedgekeurd. Daarnaast wordt bij het afleveren van omgevingsvergunningen steeds de aanleg van inheemse beplanting opgelegd als voorwaarde.

Gevelgroen

In 2021 werd een reglement inzake het voorzien van geveltuintjes goedgekeurd. Hierover werd uitgebreid gecommuniceerd via sociale media, de schakel (september - november ) en de website. Dit valt onder zowel de huidige actie als de actie inzake het uitvoeren van overige maatregelen uit het klimaatplan. Ook past dit in werf 1 ('Laten we een boom opzetten') van het Lokaal Energie- en Klimaatpact. 

Aanleg plukfruit & volkstuintjes

In 2021 werden in totaal 61 verschillende fruitbomen aangeplant, verspreid over ons grondgebied. Daarnaast werd ook heel wat kleinfruit voorzien, o.a. in het Broekpark en het speelplein Hazelaarstraat.

Op 14 december 2021 werd een projectfiche goedgekeurd voor de kwalitatieve herinrichting van het speelplein Hoogsteenveld na een bevraging bij onze inwoners. In de fiche werd voorgesteld een combinatie op te zetten van volkstuintjes, een boomgaard, bloemenweides, een natuurspeeltuin als ontmoetingsplek voor jong en oud. Er werd ook al een participatiemoment/infomoment voorzien met het doelpubliek. In een volgende fase worden alle opmerkingen verzameld, de inplanting verder bijgestuurd en wordt de financiering via subsidiekanalen verder bekeken. De definitieve visie voor de inrichting van Hoogsteenveld wordt vooropgesteld in het najaar van 2022.

Lokaal bestuur Denderleeuw zette recent ook het licht op groen voor de omvorming van een braakliggend perceel langsheen de Biestbaan in Iddergem tot een nieuwe speel- en ontmoetingsruimte. Het participatief traject dat aan de inrichting ervan voorafgaat, leidde in 2022 tot 3 scenario's, waarbij telkens ruimte is voorzien voor minstens een sneukelbos met (noten)bomen en (bessen)struiken en/of een collectieve moestuin of volkstuin. 

Lokaal Energie- en klimaatpact

Op de gemeenteraad van september 2021 werd de toetreding tot het Lokaal Energie- en Klimaatpact goedgekeurd. In kader van de werven 1 en 4 wordt bijkomend ingezet op groenvoorzieningen, ontharding en waterbuffering op privaat domein, dit kan in het kader van zowel voorbesprekingen als het effectief afleveren van vergunningen.

In werf 1 ('Laten we een boom opzetten') wordt er over gewaakt dat het vellen van bomen steeds gecompenseerd wordt en dat afsluitingen maximaal in natuurlijke materialen voorzien worden (1 boom extra per inwoner en een halve meter haag per inwoner).

In werf 4 ('Water het nieuwe goud') wordt bij het doorvoeren van de watertoets strikt rekening gehouden met de adviezen van gespecialiseerde instanties en zal de watergesteldheid van terreinen steeds mee in rekening gebracht worden. Een visie op ontharding en voortuinen werd reeds ontwikkeld.

Communicatie

Zie ook A11001 (Pesticidevrije onkruidbestrijding en duurzaam groenonderhoud met hulp van seizoenarbeiders en externe partners), A11000 (Openbare bebloeming en stimuleren van particuliere initiatieven), A10120 (Vergroening en verfraaiing van de gemeentelijke begraafplaatsen).

Daarnaast wordt in elke editie van het gemeentelijk infoblad een klimaatrubriek voorbereid door onze klimaatcoach. 

Groepsaankoop regenwatertonnen

Ook Denderleeuw nam deel aan de communicatiecampagne www.1000regentonnen.be  waarmee hergebruik van hemelwater wordt gestimuleerd. 

Organisatie bloemenmarkt

Op zondag 24 april 2022 organiseerde lokaal bestuur Denderleeuw een Bloemenmarkt. Verschillende lokale plantenverdelers participeerden. Dit evenement had als doelstelling, naast het creëren van beleving en ontmoeting, om als duwtje in de rug te fungeren voor het creëren van meer bloemen in het straatbeeld en het stimuleren van biodiversiteit.

In het verleden werd door ons lokaal bestuur aan elke bezoeker per aankoopschijf van 15 euro een zakje potgrond van 10 liter aangeboden. Vanuit het luik biodiversiteit werd beslist om dit jaar een zadenmengsel voor een inheems bloemenperk van 5 m² te schenken. Er werden 200 zaadmengsels verdeeld!

Aan de gemeentelijke infostand op de Bloemenmarkt kon men zich tevens inschrijven voor de bebloemingswedstrijd van de gemeente -met als categorieën mooiste voortuin, knapste gevelbebloeming en leukste geveltuintje.

Tot slot kon men aan het standje van de Vereniging Voor Ecologisch Leven en Tuinieren (Velt) leren over welke gezonde groenten het beste gekweekt worden in een specifieke tuinzone, of hoe men van een tuin een ecologisch paradijs kan maken. 

Tuincoach

Het klimaatrobuust maken van private tuinen is terecht een actiepunt in menig lokaal klimaatplan. De huidige tuintrends focussen op verharding of strakke gazons en er is te weinig aandacht voor biodivers en inheems groen. Een mentaliteitswijzing bij particuliere tuineigenaars is nodig. Zo kunnen tuinen, zonder zware financiële inspanningen van overheden, een aanzienlijke buffer tegen hitte, droogte en wateroverlast vormen die zo’n 10% van de Oost-Vlaamse grondoppervlakte kan beslaan.

Hierbij kunnen inhoudelijke experten op het vlak van natuurlijke tuinen lokaal ingezet worden om tuineigenaars te enthousiasmeren over de grote principes van natuurlijk tuinieren, ontharden, water vasthouden, inheems groen,... 

Dit project betreft een samenwerking met de Provincie. De provincie screende en selecteerde twee tuincoaches die lokaal inzetbaar zijn.

Een infosessie tuincoach werd georganiseerd i.s.m. de provincie Oost-Vlaanderen op zaterdag 25 mei 2022 in 't Kasteeltje maar werd uitgesteld naar het najaar van 2022 of het voorjaar van 2023 bij gebrek aan inschrijvingen.

Tijd

Geld

Startdatum

Einddatum