A10030 Uitwerken visie op sociaal wonen rekening houdend met behalen bindend sociaal objectief en het groeipad van het Sociaal verhuurkantoor (SVK)

In 2007 liet de Vlaamse overheid een nulmeting uitvoeren waaruit bleek dat Denderleeuw over 327 sociale huurwoningen beschikte. Net als de andere lokale besturen kreeg Denderleeuw een bindend sociaal objectief (BSO) opgelegd. Dit BSO is een richtlijn om het sociaal woonaanbod in Vlaanderen uit te breiden en ook evenwichtig te spreiden. Tegen 2025 zou elke gemeente op haar grondgebied een aantal bijkomende sociale huurwoningen moeten realiseren. Concreet voor Denderleeuw betekende dit: tegen 2025 125 nieuwe sociale huurwoningen, ofwel 452 woningen in totaal, realiseren. In tegenstelling tot de ons omliggende gemeenten heeft Denderleeuw deze doelstelling al bereikt. Daarom besliste het bestuur dat er voorlopig geen nieuwe sociale huurwoningen meer zullen bijkomen op ons grondgebied.

Daarnaast houden we de vinger aan de pols bij het groeipad van het Sociaal Verhuurkantoor (SVK) dat eigenaars stimuleert om hun woning tegen een meer bescheiden huurprijs aan te bieden op de markt in ruil voor tal van voordelen via het SVK. Het doel van een sociaal verhuurkantoor is zoveel mogelijk kwalitatieve gezinswoningen te kunnen aanbieden op de huurmarkt. Als lokaal bestuur zorgen we mee voor de promotie van het SVK bij onze inwoners.

Op initiatief van SOLVA zal onze gemeente toetreden tot een intergemeentelijke samenwerking ter ondersteuning van het lokaal woonbeleid. Één van de activiteiten zal zijn om een visie op sociaal wonen uit te werken, door o.a. de lokale woningmarkt in kaart te brengen, een partnerschap waar te maken met het sociaal verhuurkantoor dat actief is in de gemeente, ...

Tegen 1 januari 2023 moeten sociale huisvestingsmaatschappijen en sociale verhuurkantoren één woonactor vormen met maar één speler per gemeente: de woonmaatschappij. Elke woonmaatschappij moet in een uniek, niet-overlappend werkingsgebied opereren. Om deze werkingsgebieden te bepalen, krijgen de lokale besturen een trekkersrol.

Status

Stand van zaken (toelichting)

Groeipad met het SVK

In het kader van sociaal wonen stellen we de werking van het Sociaal Verhuurkantoor (SVK) systematisch in de kijker via gerichte communicatie-acties o.a. met een artikel in de Schakel, eigenaars van leegstaande woningen laten kennismaken via een brochure van het SVK en het flyeren in alle "te huur" aangeboden woningen.

Visie sociaal wonen

De visie op sociaal wonen werd op de gemeenteraad van 21 december 2021 goedgekeurd. In de nieuwe visie onderschrijven we dat:

• Nieuwe sociale huurwoningen niet bij voorbaat uitgesloten worden wanneer het gaat om een verbouwingsproject binnen een al bestaande sociale woonwijk. Indien een verbouwingsproject minder dan 20% bijkomende sociale woningen genereert op wijkniveau, hoeft de toets aan het bindend sociaal objectief immers niet gevoerd te worden. 
• Sociale koopwoonprojecten blijven mogelijk aangezien ook deze projecten de toets aan het bindend sociaal objectief niet moeten doorstaan. 
• Daarnaast worden blijvend de schouders gezet onder het promoten van het Sociaal Verhuurkantoor Zuid-Oost-Vlaanderen. 
• Bijkomend sociale huurwoningen creëren via nieuwbouw dan wel via het aansnijden van nieuwe projectgrond is niet mogelijk. 

Met deze maatregelen willen we als lokaal bestuur het aanbod voor sociaal wonen binnen onze gemeentegrenzen verhogen, gelet op het feit dat de vraag blijft toenemen. Tegelijkertijd is het de bedoeling om via deze visie een betere sociale mix te creëren door bijkomende sociale woningen beter te spreiden. 

Evolutie naar 1 Woonactor voor de hele regio

Tegen 1 januari 2023 moesten sociale huisvestingsmaatschappijen (SHM's) en sociale verhuurkantoren (SVK's) één woonactor vormen met maar één speler per gemeente: de woonmaatschappij.  Elke woonmaatschappij moet in een uniek, niet-overlappend werkingsgebied opereren. Om deze werkingsgebieden te bepalen, kregen lokale besturen een trekkersrol. De oprichting van de woonmaatschappij wordt door de Vlaamse overheid gezien als een ambitieus project met als ultiem doel de groei van het aantal sociale huurwoningen te versnellen en de sociale huurder nog meer centraal te stellen. Bedoeling is om met de woonmaatschappij:

• de dienstverlening te verhogen: via een éénloketsysteem, één inschrijvingsregister, een duidelijker zicht op het volledige aanbod,...
• de complementaire werking van SVK en SHM te verenigen
• de transparantie te verhogen met één duidelijke actor, één toewijssysteem, een centrale klachtenbehandeling, ...
• de regierol van het lokale bestuur te doen primeren

Om deze woonmaatschappijen te vormen, tekende de Vlaamse Regering een regelgevend- en implementatietraject uit. Op 28 oktober 2021 keurde de gemeenteraad het voorstel goed om Denderleeuw tot een werkingsgebied met Aalst, Lede, Erpe-Mere, Haaltert, Ninove en Geraardsbergen te laten behoren. Deze regio werd door de minister 'de Denderregio Zuid' gedoopt en Wichelen werd er nog aan toegevoegd. In een bijhorend afsprakenkader werden de verwachtingen van de lokale besturen bij de vorming van de woonmaatschappij geformaliseerd. 

De woonactoren zijn er ook via een facilitator niet in geslaagd tot een ééngemaakte woonmaatschappij te komen tegen 1 januari 2023. Er werd een erkenning van de verlenging aangevraagd tot 30 juni 2023 en toegestaan. Na diverse transitieraden en stuurgroepen, werd op de gemeenteraad van 29 juni 2023 kennis genomen van de structuur en werking van de toekomstige woonmaatschappij en werd daaraan gekoppeld de afvaardiging en het stemgedrag namens ons lokaal bestuur bepaald op de algemene vergadering van 30 juni 2023.

Om de Woonmaatschappijen Dender-Zuid en Vlaamse Ardennen-Oost te vormen, dienden er een aantal operaties plaats te vinden.

• In de eerste plaats vond er een fusie plaats tussen SHM Denderstreek, Dewaco Werkerswelzijn en Ninove Welzijn. 
  SVK Zuid-Oost-Vlaanderen is daarnaast zowel actief in het werkingsgebied Dender-Zuid als Vlaamse Ardennen-Oost. Beide regio’s werden in een eerste fase ingekanteld in SHM Denderstreek, waarna het de bedoeling is dat de activiteit Vlaamse Ardennen-Oost wordt afgesplitst in een volgende fase.
• SBK-Dendermonde is een sociale bouw- en koopmaatschappij, gevestigd te Dendermonde, en was in het verleden beperkt actief in de regio Dender-Zuid (net zoals in 4 andere regio’s). Gezien SBK-Dendermonde eveneens moet inkantelen in de diverse woonmaatschappijen werd eveneens voorzien in een partiële splitsing (en restfusie) van deze vennootschap naar de regio’s waar zij actief was. Woonmaatschappij Dender-Zuid ontvangt het partieel afgesplitste deel van SBK-Dendermonde met betrekking tot werkingsgebied Dender-Zuid.

De organisatiestructuur en werking van de woonmaatschappij zullen in de tweede helft van 2023 nog verder uitgewerkt worden. Ook zal het traject naar een nieuw (gemeentelijk) toewijsreglement worden opgestart in samenwerking met de lokale besturen van Dender-Zuid. 

Stand van zaken (indicator)

Tijd

Tijd (indicator)

Geld

Geld (indicator)