A40215 Bekijken van mogelijke samenwerkingsverbanden en aanboren van extra fondsen om problematieken die onze draagkracht overstijgen, aan te pakken op een hoger niveau

De toename van het aantal bevoegdheden kan ook een aanzet zijn om meer in te zetten op samenwerkingsverbanden met andere lokale besturen om zo de leefbaarheid van ons bestuur te verzekeren. Met dit soort schaalvergroting creëren we meer ruimte voor specialisaties en kan er mogelijk efficiënter gewerkt worden.

Ook het belang van lobbywerk door onze lokale politici en vanuit overkoepelende organisaties zoals VVSG om bijkomende middelen te vragen voor lokale besturen met een voorstedelijke context of om bepaalde projecten binnen te halen, neemt toe aan belang. Dit geldt ook voor het actief opvolgen van mogelijke subsidiekanalen.

Status

Stand van zaken (toelichting)

Op 12 maart 2021 en op 4 februari 2022 nam de Vlaamse Regering een beslissing over de afbakening van de referentieregio’s en het verdere verloop van het traject regiovorming. Er werden 15 referentieregio’s gedefinieerd. Het Regiodecreet werd op 3 februari 2023 bekrachtigd door de Vlaamse Regering. Vlaanderen wordt hiermee officieel opgesplitst in 15 regio’s met Denderleeuw als onderdeel van de zogenaamde ‘Denderregio’. Het is de bedoeling dat de lokale besturen vanaf nu niet langer zelf samenwerkingen opzetten over de grenzen van de regio’s heen. De regio’s kunnen zelf wel partnerschappen met elkaar aangaan. Ook grotere samenwerkingen kunnen in uitzonderlijke gevallen naast de regio’s plaatsvinden. De bestaande structuren krijgen tot eind 2030 om zich in regel te stellen (mits een aantal uitzonderingen waarvan sommige al vroeger moeten in regel zijn en andere (waaronder afvalintercommunales) later).

Met het oog op een nauwere samenwerking kwamen de algemeen directeurs van de 14 lokale besturen van de toekomstige Denderregio voor het eerst samen in Aalst op 31 maart 2023. Er werd de tijd genomen elkaar kort te leren kennen en de socio-economische gemene deler en maatschappelijke uitdagingen te benoemen. Het opzet van dit overleg bestond eruit de eerste krijtlijnen te bepalen over de afstemming van de samenwerkingsverbanden voor regionale thema’s. Aansluitend werd een voorstel gedaan om dit overleg in de toekomst structureel te organiseren, alsook een burgemeestersoverleg voor de 14 besturen op te starten.

Het DADO (Denderregio Algemeen Directeurs Overleg) stelde voor een projectstructuur op te starten om een blauwdrukkader op te maken voor meer afstemming in het samenwerkingslandschap te genereren en zo een dynamiek in de regio te brengen. Eén coördinerende projectgroep of ‘coördinatiegroep’ kan zich buigen over de gewenste en opportune werkingsgebieden en afstemmingen tussen samenwerkingsverbanden, alsook advies geven over de eerste piloottrajecten die aan bod kunnen komen. De coördinatiegroep neemt aldus een beleidsvoorbereidende en adviserende rol op en staat in voor de terugkoppeling naar enerzijds DADO met de 14 algemeen directeurs en anderzijds het burgemeestersoverleg én de colleges van burgemeesters en schepenen. De algemeen directeurs van de steden Aalst en Dendermonde alsook van de lokale besturen Denderleeuw en Wichelen maken deel uit van de coördinatiegroep. In deze coördinatiegroep wordt zo gestreefd naar een vertegenwoordiging van alle besturen, met aandacht voor zowel schaalgrootte (van kleine gemeente tot centrumstad) als situering (centraal gesitueerd of bij de grens gelegen gemeenten).

Op 26 juni 2024 werd het Memorandum van de Denderregio gelanceerd om

• de bovenlokale uitdagingen en doelstellingen van de regio helder te formuleren
• vanuit een breed gedragen en goed onderbouwd document de belangen van de Denderregio te behartigen bij toekomstige regeringen
• in te spelen op subsidies en structurele investeringsprogramma's die de regio duurzaam versterken
• een basis te vormen voor de verdere ontwikkeling van de regio, met actieplannen van waaruit ook de lokale meerjarenplannen gevoed kunnen worden.

Het memorandum werd opgemaakt op initiatief van het Burgemeestersoverleg van de Denderregio, in samenwerking met de lokale besturen van Aalst, Berlare, Buggenhout, Denderleeuw, Dendermonde, Erpe-Mere, Geraardsbergen, Haaltert, Hamme, Lebbeke, Lede, Ninove, Wichelen, Zele en ondersteund door de intercommunales DDS en SOLVA. Het document kwam tot stand op basis van een interactief proces met beleidsmakers, experten, stakeholders, sectoren, departementen en middenveldorganisaties uit diverse domeinen.

In het Vlaams Regeerakkoord werd het signaal vanuit de Denderregio opgepikt. Zo zijn er bijkomende middelen voorzien voor 6 gemeenten in Vlaanderen die kampen met groeiende grootstedelijke problemen, maar onvoldoende middelen hebben om die aan te pakken. In de Denderstreek gaat het over Geraardsbergen, Denderleeuw en Ninove. Bovendien is de hele Denderregio opgenomen in het akkoord. Bedoeling is dat onze regio erkend wordt als GTI (geïntegreerde territoriale investeringen) waardoor meer Europese middelen kunnen vloeien naar socio-economische streekversterking in onze Denderstreek.

Binnen onze regio is de sector Vrije tijd als eerste aan zet om de samenwerkingsverbanden af te stemmen op de referentieregio's. Alle steden en gemeenten hebben een SPOC aangeduid zodat de bovenlokale regiovorming via deze werkgroep wordt vorm gegeven. Vanuit het decreet Bovenlokaal cultuurbeleid keurde de Vlaamse gemeenschap het project “Denderstroom in beweging” goed dat intussen door de vrijetijdsdiensten van de Denderregio werd ingediend voor het werkjaar 2025 en 2026 (ingediend via stad Dendermonde). De informele samenwerking (vanuit de SPOC’s) is daardoor tijdelijk geformaliseerd door een projectmatige samenwerking tot 31 december 2026. Naast de Vlaamse subsidie van 126.000 euro leveren de gemeenten voor dit project een eigen bijdrage a rato van 0,1 euro per inwoner. 

In het voorjaar van 2025 werd door de Vlaamse overheid een EFRO-subsidieoproep specifiek voor de Denderregio gepubliceerd. Deze kaderde in de beleidsdoelstellingen Slim en Duurzaam Vlaanderen, en zijn specifiek gericht op het 'ontwikkelen van vaardigheden voor slimme specialisatie, industriële transitie en ondernemerschap' en 'het bevorderen van duurzame multimodale mobiliteit'. Enkel projecten die binnen de 14 steden en gemeenten van de Denderregio uitgevoerd worden komen in aanmerking voor deze middelen. Ze kunnen ingediend worden door (consortia van) lokale besturen, bedrijven, onderwijsinstellingen en andere organisaties met rechtspersoonlijkheid. De subsidieoproep is een direct gevolg van het regionaal Memorandum. Projecten moesten in april 2025 aangemeld worden bij de EFRO-autoriteit. In lijn met het Memorandum diende SOLVA een regionaal project in bij de vooraanmelding rond Slimme Vaardigheden waaraan alle steden en gemeenten van de Denderregio kunnen deelnemen. Begin juli 2025 verwachten we een meer uitgewerkt projectvoorstel vanuit SOLVA.

In het decreet werd een verplichting opgenomen om maandelijks te rapporteren over de regiowerking aan het college van burgemeester en schepenen en minstens twee keer per jaar aan de gemeenteraad. Lokaal bestuur Denderleeuw zorgde voor deze rapportering aan de gemeenteraad op 19 juni 2025.

In het voorjaar van 2022 werd de tool Subsidiemanager van Vandenbroele aangekocht en geïmplementeerd bij onze medewerkers. Hiermee kunnen ze makkelijker het complexe subsidielandschap doorzoeken en subsidiedossiers beheren en opvolgen. Tegelijk werd intern ook een procedure opgesteld voor subsidiebeheer zodat onze financiële dienst nauwer betrokken wordt bij het aanvragen en opvolgen van subsidiedossiers en makkelijker een overzicht kan opgemaakt worden. 

In 2024 werden volgende bedragen toegekend in subsidiedossiers ingediend door ons lokaal bestuur (al dan niet via intergemeentelijke samenwerking). Het is het resultaat van hard werk vanuit heel wat diensten om hier, naast de dagelijkse werking en projectwerking, bijkomend op in te zetten in lijn met ons meerjarenplan. Subsidiedossiers schrijven is vaak tijdrovend en vragen ook na goedkeuring een goede opvolging qua communicatie, rapportering en financiële check. Ze zijn ook vaak gebonden aan specifieke uitvoeringstermijnen die de tijdsdruk soms nog verhogen en vereisen een aparte opvolging vanuit de financiële dienst.

Noot: de bedragen zijn niet steeds integraal voor de rekening van ons lokaal bestuur. Soms worden subsidies via intergemeentelijke samenwerking verworven en dienen deze dus gedeeld te worden tussen de partners.

Stand van zaken (indicator)

Tijd

Tijd (indicator)

Geld

Geld (indicator)